Platerowanie elementów jubilerskich

Czym jest platerowanie?

Platerowanie to proces pokrywania powierzchni metalu cienką warstwą innego metalu w celu poprawy jego wyglądu, trwałości lub odporności na korozję. Technika ta jest powszechnie stosowana w jubilerstwie, gdzie pozwala na uzyskanie efektownego wyglądu biżuterii przy zachowaniu rozsądnych kosztów produkcji. Platerowanie może obejmować pokrywanie srebra, miedzi, mosiądzu czy stopów metali szlachetnymi metalami, takimi jak złoto, platyna czy rod.

Metody platerowania w jubilerstwie

Galwanizacja

Galwanizacja to jedna z najpopularniejszych metod platerowania, wykorzystująca zjawisko elektrolizy. Proces ten polega na zanurzeniu metalowego elementu w roztworze elektrolitycznym zawierającym jony metalu, który ma zostać osadzony. Po przyłożeniu napięcia elektrycznego metal osadza się na powierzchni elementu, tworząc jednolitą i trwałą warstwę.

Zalety galwanizacji:

• Uzyskanie równomiernej warstwy platerowanego metalu,

• Wysoka jakość powłoki,

• Możliwość kontrolowania grubości warstwy.

Platerowanie ogniowe

Metoda ta polega na zanurzeniu elementu w stopionym metalu, co pozwala na jego pokrycie warstwą ochronną. Platerowanie ogniowe jest wykorzystywane głównie w produkcji srebrzonych lub złoconych sztućców oraz biżuterii o większej masie.

Wady tej metody:

• Nieregularna grubość powłoki,

• Ryzyko uszkodzenia elementu w wysokiej temperaturze.

Platerowanie metodą PVD (Physical Vapor Deposition)

Nowoczesna technologia PVD wykorzystuje proces fizycznego osadzania pary metalu na powierzchni obrabianego elementu. Platerowanie PVD zapewnia bardzo trwałą i odporną na ścieranie powłokę, często wykorzystywaną w wysokiej klasy zegarkach i biżuterii premium.

Zalety PVD:

• Bardzo wysoka odporność na zarysowania,

• Ekologiczność procesu (brak odpadów chemicznych),

• Możliwość uzyskania różnych kolorów powłoki.

Platerowanie metodą IP (Ion Plating)

Technika IP, czyli platerowanie jonowe, polega na nanoszeniu metalu na powierzchnię w środowisku próżniowym, przy wykorzystaniu jonizacji i wysokiego napięcia. Proces ten zapewnia niezwykle trwałą i odporną na ścieranie warstwę, co czyni go jedną z najbardziej zaawansowanych metod stosowanych w jubilerstwie.

Zalety IP:

• Wyjątkowa odporność na zarysowania i ścieranie,

• Bardzo trwały efekt wizualny,

• Proces ekologiczny i precyzyjny.

Platerowanie metodą WP (Water Plating)

Water Plating to metoda polegająca na elektrochemicznym osadzaniu warstwy metalu w wodnym roztworze, wykorzystującym specjalne związki chemiczne stabilizujące proces. Jest to technika podobna do galwanizacji, ale charakteryzująca się lepszą kontrolą nad równomiernością powłoki.

Zalety Water Plating:

• Bardziej jednorodna warstwa metalu w porównaniu do tradycyjnej galwanizacji,

• Mniejsze ryzyko powstawania mikropęknięć,

• Możliwość stosowania różnych stopów metali.

Metale i materiały stosowane w platerowaniu

Metale szlachetne

• Złoto – nadaje biżuterii ekskluzywny wygląd i chroni przed korozją.

• Srebro – stosowane głównie w celu nadania eleganckiego wyglądu przedmiotom wykonanym z tańszych metali.

• Rod – zapewnia połysk oraz zwiększoną odporność na zarysowania i matowienie.

• Platyna – cechuje się wyjątkową trwałością i ekskluzywnym wyglądem.

Metale nieszlachetne i inne materiały

• Miedź – często używana jako warstwa pośrednia w platerowaniu złotem lub srebrem.

• Nikiel – stosowany jako podkład pod metale szlachetne, zwiększa trwałość powłoki.

• Chrom – używany głównie do zabezpieczenia powierzchni przed korozją i zarysowaniami.

• Cynk – stosowany do ochrony przed rdzą, często jako warstwa podkładowa.

• Stop tytanu – wykorzystywany w technologiach PVD i IP, zapewnia dużą odporność na ścieranie.

• Ceramika – stosowana w nowoczesnych metodach powlekania dla uzyskania wyjątkowej twardości i odporności na chemikalia.

Porównanie trwałości metod platerowania

Jak dbać o platerowaną biżuterię?

Aby biżuteria platerowana jak najdłużej zachowała swój wygląd, warto przestrzegać kilku zasad:

• Unikać kontaktu z chemikaliami (perfumy, detergenty, chlorowana woda),

• Zdejmować biżuterię przed kąpielą i snem,

• Przechowywać ją w suchym miejscu, najlepiej w miękkim woreczku lub pudełku wyściełanym materiałem,

• Czyścić delikatnymi środkami przeznaczonymi do biżuterii platerowanej.

Podsumowanie

Platerowanie to istotny proces w jubilerstwie, pozwalający na podniesienie walorów estetycznych biżuterii oraz jej trwałości. Różnorodne metody platerowania, od tradycyjnej galwanizacji po nowoczesne techniki PVD i IP, umożliwiają dostosowanie biżuterii do potrzeb i budżetu klientów. Kluczowe znaczenie ma jednak odpowiednia pielęgnacja biżuterii, aby cieszyć się jej blaskiem przez długi czas.